Sık sık haberlere husus olan ve vatandaşların şaşkınlıkla karşıladığı çöp biriktirme hastalığı son günlerde tekrar günde oldu ve Çöp konut hastalığı dispozofobi nedir? Çöp biriktirme hastalığı belirtileri nelerdir üzere bahisler araştırıldı.
ÇÖP KONUT HASTALIĞI DİSPOZOFOBİ NEDİR?
Dispozofobi DSM-5 ile birinci kere farklı bir teşhis kategorisinde yer almıştır. Öbür bir ismiyle, biriktirme(istifleme) bozukluğu eşyaların ileride muhtaçlık olabileceği kanısıyla, atma yahut ayrılma konusunda zorluk yaşamaktır.Biriktirme bozukluğuna sahip birçok kişi zorlantılı olarak yani tekrar edici bir biçimde ya alışveriş yoluyla ya çöpten toplayarak ya da diğerlerinin elden çıkardıklarını toplayarak daha fazla eşya elde eder ve bu kompülsif bir biçimde devam eder. Biriktirme bozukluğu olan birçok kişi, ortaya çıkan sorunları ve bu durumdan dolayı ziyan gören bağlantıları inkar etme eğilimindedir. Bu bahiste içgörüye sahip olmak biraz uğraş gerektirebilir.
OKB’den ayrımı noktasında da: Biriktirme ile ilgili kanılar OKB’deki üzere istenmeyen ve gerilimle bağlı bir biçimde değildir. Biriktirme bozukluğunda tasa, yalnızca sahip olunan şeyleri kaybetme niyetleri ile ortaya çıkar. İnsanların yüzde 2 ila 5’ini etkileyen biriktirme bozukluğu muhtemelen OKB’den iki kat daha yaygın görülmektedir. (Tolin, 2011)
Birçok biriktirme hadisesinin ergenlik ya da erken yetişkinlik başlangıçlı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte bozukluğun başlarında biriktirme hafif şiddetli görülürken, yaş ile birlikte kötüleşme eğilimindedir. İstifçiliğin neden kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. İstifleme davranışı hafif ya da şiddetli ortasında değişmektedir. Kimi durumlarda, istifçiliğin ömrünüz üzerinde fazla bir tesiri olmayabilir, kimi durumlarda ise günlük işleyişinizi önemli biçimde etkilemektedir.
Biriktirme bozukluğu üzerine yapılan araştırmaların birden fazla, bayan örneklemleri içermektedir lakin popülasyon çalışmaları bayan ve erkeklerin biriktirme bozukluğu geliştirme mümkünlüğünün ortasında bariz bir fark olmadığını göstermektedir. Burdan çıkaracağımız sonuç; bayanların tedavi aramasının ya da araştırma çalışmalarına katılmaya gönüllülüklerinin daha muhtemel olduğudur.
Biriktirme bozukluğu olan şahıslar sıklıkla eşyaları üzerinde denetim sağlama gereksinimi hissederler ve onlardan sorumlu hissederler. Sıklıkla öbür birinin onların eşyalarını eline almasına ve hatta eşyalarına dokunmasına mani olurlar. (Steketee, Frost ve Kyrios, 2003)
Bulgular; biriktirme bozukluğu olan şahıslar için sıkıntı olan şeyin neyi atıp atmayacaklarına karar verme durumu olmadığını, daha fazla bir eşyayı atma kararının kişi tarafından bir çeşit kayıp olarak görülmesi olduğunu belirtmektedir. Şahısların eşyaları hakkındaki bilişleri güya onlar insanmış üzeredir. Birtakım durumlarda eşyaları biriktiren kişinin beşerler yerine eşyalar ile bir bağlanma geliştirdiği görülür. Biriktirme bozukluğu olan şahıslar sıklıkla külfetli değillerdir, değişmek istemezler ve durumlarının şiddetine dair içgüdüleri yoktur. Biriktirme davranışını sıklıkla mantığa büründürüp bunu haklı gösterirler, biriktirme ile ilgili bilişlerinin mantık dışılığının farkında değillerdir. Genelde istifledikleri şeyler kendilerini inançta hissetmelerini sağlar. İstifçiler sorunları olduğunun farkına varsalar da yardım istemeye utanmaktalar. Bunun altında yatan neden istifçilerin genelde etrafları tarafından aşağılandıkları için kendilerini hatalı hissetmeleridir.
En tesirli tedavi tipi bilişsel davranışçı tedavidir (Steketee ve Frost, 2007). Bu yaklaşım yeni eşyalar edinilmesini azaltmayı ve biriktirilmiş eşyaları ayıklamayı ve atmayı içerir. Ek olarak eşyalarla ilgili mantıklı olmayan inanışlar da amaç alınır. Biriktirme bozukluğunun tedavisinde ilaç kullanımının etkililiği ise hala tartışılmaktadır.
