Eskiden İran’ın diğer bölgelerinde de konuşulduğu bilinen Zergerice, son yarım asırda öbür bölgelerde neredeyse büsbütün unutulmuş ve artık yalnızca Zerger’de toplu halde konuşulur olmuş. Zergerliler, lisanlarını her şeye karşın yaşatmaya çalışıyor.
KÖYÜN “RESMİ DİLİ” KABUL EDİLİYOR
Dilin kökenine dair tartışmalarda, köy ahalisinin Avrupa ya da Hindistan tarafından buraya geldiği rivayetleri ön plana çıkıyor. Romano olarak da isimlendirilen Zergerice, köy sakinlerince adeta köyün “resmi dili” kabul ediliyor.
SAVAŞTA BİLDİRİLER ZERGERİCE ÜZERİNDEN İLETİLMİŞ
Söylenenlere nazaran İran- Irak Savaşı’nda telsiz konuşmaları da anlaşılmaması için Zergerice üzerinden iletilmiş ve bu yolla birçok muvaffakiyet elde edilmiş.
KÖYDE TÜRKÇE KONUŞANLAR DA VAR
Zerger’de ana lisan Zergerice haricinde Farsça ve Azerbaycan Türkçesi de konuşuluyor. Köyde İstanbul Türkçesini akıcı bir halde konuşanların sayısı da azımsanamayacak derecede çok.
1500’DEN FAZLA KİŞİ YAŞIYOR
KÖYÜ MERAK EDİP GÖRMEYE GELİYORLAR
Köyün gençlerinden 26 yaşındaki Mustafa Zerger de köylülerin çoğunlukla çiftçilik ve hayvancılıkla uğraştığını, kendisinin ise kimi köylüler üzere bir şirkette çalıştığını söyledi. Birçok kişinin köyü merak edip gezmek ve görmek için geldiğini aktaran Zerger, “Diğer köyler üzere köyümüzün görülmeye paha bir şeyi yok. Tek özelliği farklı bir lisanın konuşuluyor olması.” dedi.
GENÇLER ZENGERİCEDEN UZAK
Mustafa Zerger, lisanın kökeninin tahminen 300 yıl evvel köye gelip yerleşen atalarına dayandığını belirterek, “Üzülerek söylemeliyim ki ben ve akranlarım bu lisanı gereğince konuşmuyoruz. Bu biçimiyle bu lisan kalıcı olamaz. Lisanın kalıcı olması için hiç kimse uğraş vermiyor, bir kitap yazmıyor, kimse gerisine düşmüyor.” diye konuştu. Yalnızca Humayun Zerger isminde bir kişinin Zergerice bir kitap yazdığını aktaran İranlı genç, “Ama yayımlanmasına müsaade verilmedi. Çeşitli münasebetlerle yayımlanamayacağı tabir edildi. Bu lisanın yok olmaya gerçek gitmesi çok üzücü.” sözlerini kullandı.
“BU LİSANIN YOK OLMASINDAN TELAŞ EDİYORUZ”
Bu lisanın kendilerine miras olarak kaldığına işaret eden 64 yaşındaki Morteza Zerger, “Üzülerek söylüyorum çocuklarımız çoğunlukla Farsça konuşuyor oldular. Hakikaten bu lisanın yok olmasından kaygı duyuyoruz.” dedi. Zerger, gün geçtikçe lisanın yok olacağına dair kaygılarının arttığını belirterek şöyle devam etti: “Bu lisanı korumak için anne ve babaların çocuklarıyla Romano lisanında konuşması gerekiyor ki lisanımız sonraki kuşaklara aktarılsın. Maalesef kimse tam manasıyla konuşmuyor. Artık biz de telaş içindeyiz.”
