Yozgat‘ta 6 bin yıl öncesine “hassas dokunuş”
YOZGAT – Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olan ve tarih boyunca birçok medeniyete konut sahipliği yapan Yozgat‘ta tarihi gün yüzüne çıkartılıyor.
Tarihi 6 bin yıl öncesine dayanan ve Yozgat‘ın Sorgun ilçesine bağlı Peyniryemez köyü bölgesinde yer alan Çadır Höyük’te, 2022 yılı hafriyat çalışmaları başladı. Yozgat‘ın en eski tarihi yapılarından biri olan ve MÖ 4000 yılından evvel ömrün olduğu Çadır Höyük’te, arkeologlar fırça darbeleri ile geçmişe ışık tutarak tarihi gün yüzüne çıkartmaya çalışıyor. Çadır Höyük’teki hafriyatlar, 28 yıldır itina ile yapılırken çalışmalar sonrası elde edilen bulgular da arkeologlar tarafından inceleniyor. Bünyesinde Kalkolitik Çağı; Hititler, Frigler ve Persler, Helenistik Çağı; Roma, Bizans medeniyetlerinin izini barındıran Çadır Höyük ‘ün bölge ve ülke turizmine kazandırılması amaçlanıyor.
“Hassas dokunuşlarla gün yüzüne çıkarıyoruz”
Kazı bölgesinde çalışan Yozgat Bozok Üniversitesi Sanat Tarihi 3. Sınıf öğrencisi Demet Demirhan, “Çadır Höyük hafriyat alanında çalışıyoruz. Şuan çalıştığımız alan Kalkolitik devir. Bu periyot hassas bir devir olduğu için çok ince çalışmalar yapıyoruz. Şu an da çalışmalarımız çok hoş gidiyor, hocalarımız bize çok yardımcı oluyorlar. Hassas dokunuşlarla biz de bu alanın gün yüzüne çıkmasına yardımcı oluyoruz” dedi.
“Tarihi kalıntıları ortaya çıkarıyoruz”
Yozgat Bozok Üniversitesi Sanat Tarihi 4. Sınıf öğrencilerinden Ezgi Bakioğlu ise, “Çadır Höyük’te misyon aldım. Burada tarihi kalıntıları ortaya çıkarıyoruz. Hafriyat yapıyoruz, Çadır Höyük eski uygarlıklara dayanan bir yapı. Burada günümüze kadar gelen kalıntıları ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Şu anda çalışmalarımıza devem ediyoruz” formunda konuştu.
“Kazı çalışmalarına katkıda bulunuyoruz”
Kazı çalışmalarına Peyniryemez köyünden katılan vatandaşlardan Esma Solak da, “Buraya geliyoruz, çalışıyoruz. Ailemize katkı sağlıyoruz hem de buranın aydınlığa çıkmasını istiyoruz. Burada hafriyat çalışmaları yapıyoruz. Burasının turizme kazandırılmasını istiyoruz. Biz de hafriyat çalışmaları ile katkıda bulunuyoruz.” sözlerine yer verdi.
“Erken evrelere ilişkin yeni mimari öğeler ortaya çıkmaya başladı”
13 Temmuz’da çalışmalara başladıklarını belirten hafriyat lider yardımcısı Burcu Yıldırım da, “Leiden Üniversitesi Arkeoloji Kısmında doktora çalışmalarıma devam ediyorum. Biz bu yılki çalışmalarımıza 13 Temmuz’da başladık. 30 Ağustos’a kadar çalışmalarımıza devam etmeyi düşünüyoruz. Şuanda Kalkolitik periyot, Bizans periyodu ve demir çağına ilişkin açmalarda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Yaklaşık 20 emekçi ve bir o kadar öğrenci ve uzman ile yaklaşık 35 kişilik bir grubumuz var. Çalışmalarımız pek güzel gidiyor. Şu ana kadar Kalkolitik periyottan bahsedecek olursak aşağı kasaba olarak isimlendirdiğimiz alanda büyük ihtimalle bu dönemin sonunda en erken evreye ulaşmış olacağız. Bu bizim umduğumuzdan çok çok daha uygun bir gelişme olacak. Hafriyat çalışmalarımızda şu ana dek birçok mimari öğelere rastladık. Bahsettiğim üzere en erken evrelere ulaşırken aslında bu erken evrelere ilişkin yeni mimari öğeler ortaya çıkmaya başladı. Tabi bunlar çok enteresan ve bunların kazısına devam ediyoruz. Bol bol çanak çömlek buluyoruz, hayvan kemikleri buluyoruz fakat dönemin sonunda bu manzara değişebilir. Şu anda daha çok mimari buluntular çıkıyor” diye konuştu.
“Kalkolitik periyottan Bizans devrine kadar kesintisiz bir yerleşim kelam konusu”
30 yıla yakın hafriyat çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Çadır Höyük Hafriyat Lider Vekili Deniz Fazilet ise “Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tarihî Etraf Kıymetlerini Müdafaa Merkezinde vazifeliyim. Birebir vakitte Çadırhöyük’te hafriyat lider vekilliğini yürütüyorum. Höyüğümüzde 30 yıla yakın hafriyat çalışmalarımız devam ediyor. Yozgat tarihi için epeyce değerli bir yer zira milattan evvel 4. binde şu anda içinde bulunduğumuz alan erken periyot alanı. Kalkolitik periyottan Bizans’a kadar kesintisiz bir yerleşim kelam konusu. Bu da aşağı üst 6 bin yıllık tarihe tekabül etmekte. Hasebiyle Yozgat’ın 6 bin yıl boyunca gösterdiği gelişimi çadır höyükten okumak mümkün” dedi.
“Seramik üreticiliği ve ticaretine konut sahipliği yapmış”
Çadır Höyüğün erken devirden itibaren seramik üreticiliğine de konut sahipliği yaptığını söyleyen Fazilet, “Aynı vakitte bu seramiğin ticaretini yapmış bir höyük. Münasebetiyle ticaret ağları açısından da kıymetli bir yerde bulunmakta. Önümüzdeki çalışmalarda daha erken neolitik periyoda de inmeyi umuyoruz. Münasebetiyle birinci köy yerleşiminden günümüze kadar Yozgat tarihini ayrıntılı bir formda Çadırhöyük’ten öğrenmek mümkün olacak. Kalkolitik periyottan itibaren yerleşim görmüş erken tunç çağında yerleşim devam etmiş daha sonra Hitit’ler ve demir çağ yerleşiminin üzerine Roma Helenistik devirler yaşanmış en sonda Bizans yerleşimiyle höyüğümüz son bulmuş. Yozgat’ın en eski tarihi yapılarından bir tanesi ve yerleşiminin kesintisiz olması. En değerlisi bütün bir tarihi gelişimi hiçbir fire vermeden ayrıntılı bir formda incelememiz ve anlamamız mümkün” tabirlerine yer verdi.
